Finalna wersja propozycji KE ws. rozporządzenia ukazała się 23 lutego 2022 r. Trwają konsultacje społeczne
Akt jest inicjatywą mającą na celu zbudowanie gospodarki i społeczeństwa opartych na danych, stworzenie jednolitego rynku i swobodny przepływ informacji. Określa procesy i struktury udostępniania danych przez przedsiębiorstwa, osoby fizyczne i sektor publiczny. Doprecyzowuje, kto, z jakich danych i do jakich celów może korzystać.
W przepisach Aktu znajdują się między innymi zagadnienia:
- standardów interoperacyjności dla danych, które mają być ponownie wykorzystywane między sektorami,
- umożliwienie organom sektora publicznego uzyskania dostępu i wykorzystania danych będących w posiadaniu sektora prywatnego,
- ochrony MŚP przed nieuczciwymi warunkami umownymi narzucanymi przez stronę o większej sile negocjacyjnej,
- ułatwienie zmiany dostawców usług przetwarzania danych w chmurze oraz większa ochrona przed nieuprawnionym dostępem do takich danych.
Zachęcamy do przesyłania komentarzy i opinii, można je zgłaszać do 31 marca 2022 roku na adres: aleksandra.chmielecka@mc.gov.pl. Przesłane materiały posłużą przygotowaniu stanowiska polskiego rządu do projektu rozporządzenia.
Polska wersja językowa projektu ustawy
Propozycja rozporządzenia budzi troskę The Guild of European Research-Intensive Universites, w oświadczeniu której czytamy, że obecny projekt ustawy nie gwarantuje wystarczających środków do zapewnienia sprawiedliwego i przejrzystego sposobu dostępu do prywatnych danych w celach badawczych. Choć w dokumencie znajdują się zapisy z tym związane (rozdz. 3, art. 8), odnoszą się one do relacji business-to-business. Gildia zaleca rozszerzenie zakresu tych przepisów na współpracę między sektorem prywatnym a publicznym. Obecne zapisy odnoszące się do tej relacji (business-to-governance) mówią o udostępnianiu danych sektorowi publicznemu tylko w sytuacjach "wyjątkowej potrzeby", łącząc ją ze "stanem wyjątkowym" i "interesem publicznym".
W raporcie High-Level Expert Group z 2021 roku wymienia się 5 okoliczności, w jakich dane mogą służyć interesowi publicznemu:
(1) zwiększenie świadomości pewnych zjawisk,
(2) wpływ na lepsze zrozumienie pewnych zjawisk,
(3) poprawa efektywności prognozowania,
(4) dostarczanie dowodów wpływu dla ocen i ewaluacji,
(5) kierowanie decyzjami dotyczącymi zarządzania publicznego.
Gildia podkreśla, że ww. zadania są ściśle związane z działalnością badawczą. Naturą badań ukierunkowanych na realizację misji i wyzwań jest reagowanie na sytuacje kryzysowe w celu ich rozwiązania lub zapobiegania im, a ten rodzaj badań opiera się w dużej mierze o badania podstawowe. Zaleca się zatem pewne modyfikacje zapisów ustawy - uznanie, że wszelkie badania naukowe prowadzone są "w interesie publicznym" oraz zapewnienie, że uniwersytety i organizacje prowadzące badania naukowe będą miały możliwość bezpośredniego zwracania się do właścicieli danych o ich udostępnienie, bez konieczności udziału organów sektora publicznego w procesie przepływu informacji.